Psikolojide Duygu Kontrolü

Şu anda hissettiğiniz duygular size bir armağandır, bir rehberdir, bir destek sistemidir, harekete geçmeniz için bir çağrı mekanizmasıdır.Onları bastırır, hayatınızdan uzaklaştırmaya çalışırsanız, yada büyütür her şeyi devralmalarına izin verirseniz, o zaman hayatın en değerli şeyini KENDİNİzi ziyan ediyorsunuz demektir..
Duygularınızın değerini bilin, onları sevin, duygular bize insan olduğumuzu hissettiren en büyük armağanlardır..

İşte sizi eyleme çağıran 10 eylem sinyali:

1.TEDİRGİNLİK: Bu tür duyguların pek fazla yoğunluğu yoktur, İşlerin tam yolunda olmadığına dair bir genel hava verirler.
Mesaj: Can sıkıntısı, sabırsızlık, rahatsızlık, üzüntü yada hafif bir utanç, size işlerin olmasını istediğiniz gibi gitmediğinin mesajını verir. Belki durumu algılayış biçiminiz yanlıştır yada giriştiğiniz eylemler sizin istediğiniz sonuçları getirmiyordur.
Çözüm: Tedirginlik duygularıyla başa çıkmak kolaydır:
1-Durumunuzu değiştirmekle ilgili olarak öğrendiğini becerileri uygulayın;
2-Ne istediğinizi açıklığa kavuşturun;
3-Eylemlerinizi rafine edin.Üretmekte olduğunuz sonuçların kalitesini değiştirin.

2.KORKU: Korkulu duygular, düşük düzeyde kaygıdan başlayıp yoğun kaygılara, anksiyetelere, dehşet ve terörize olmaya kadar hepsini kapsar.
Mesaj: Korku, çok geçmeden bir şey olacağını ve ona hazırlıklı olmak gerektiğini en basit biçimde ifade etmektedir.Ya durumla başa çıkmaya hazırlanmalı yada durumu değiştirmek için bir şeyler yapmalıyız.
Çözüm: Sizi korkutan şeyin ne olduğunu gözden geçirin, kendinizi zihinsel olarak hazırlamak için ne yapmanız gerektiğini değerlendirin.Durumla başa çıkabilmek için hangi eylemlere geçmeniz gerektiğini bulun.Korkunun panzehiri “inanç geliştirme” de büyük yarar sağlar.Korkuların pek çoğunun aslında gerçekleşmediğini unutmayın.

3.İNCİNME: İncinme duyguları genellikle bir kayıp duygusundan kaynaklanır. İnsanlar incindikleri zaman, genellikle başkalarına karşı saldırganlaşır ve onları terslerler.
Mesaj: İncinme sinyalinin verdiği mesaj, beklentilerimizin karışlanmamış olduğudur.Çoğu zaman bu duygu, birinden herhangi bir şey talep edip beklenti içine girdiğinizde talebinizin gerçekleşmediği durumlarda görülür.Bu kayıp duygusu , incinme hissetmenize yol açar.
Çözüm: 1- Gerçekte hiç bir şey kaybetmemiş olabileceğinizi anlatın. Belki de asıl kaybetmeniz gereken şey, bir yanlış izlenimdir.
2- Bir dakika ayırıp durumu yeniden değerlendirin.Kendinize sorun: “Burada gerçekten bir kayıp var mı? Yoksa ben durumu fazla erken yada sert mi değerlendiriyorum?”
3- İncindiğinizi o kişiye zarif ve uygun bir biçimde söyleyin.Yanlış anlamaları önlemek için kendinizi ona açın ve o da size aynı davranışta bulunsun, durumu netleştirin.

4.ÖFKE: Kızgın duygular arasında, biraz kızmaktan başlayıp çileden çıkmaya kadar türlü dereceler bulunur.
Mesaj: Öfkenin mesajı, hayatınız boyunca bağlı olduğunuz nemli bir kural yada standardın bir başkası tarafından hatta kendini tarafından ihlal edilmesidir.
Çözüm: 1- Durumu tümüyle yanlış yorumlamış olabileceğinizi anlayın. Belki sizin kurallarınızı ihlal eden bu insan, o kuralların sizin için ne kadar önemli olduğunu bilmiyordur.
2- Sizin kurallarınızın mutlaka doğru kurallar olmayabileceğini de anlayın(sizin o konuda ki duygularınız çok güçlü olsa bile)
3- Kendinize daha güçlendirici bir soru sorun.Örneğin, “Bu kişinin uzun vadede aslında beni sevdiği doğru mu?” deyin.Öfke paternini kesmek için “Bundan ne öğrenebilirim?” deyin.

5.HIRSLANMA: Sürekli çaba gösterdiğimiz halde ödülleri alamadığımız zaman hırslanırız.
Mesaj: Hırslanmanın mesajı çok heyecan verici bir sinyaldir.Beyninizin, şimdi yaptığınızdan daha iyisini yapabileceğinize inandığını söylemektedir.Şu anda yaptıklarınızın sonuç vermediğini, amacınızı elde etmek için yaklaşımınızı değiştirmeniz gerektiğini söylemektedir.Size daha esnek olmanızı söyleyen bir sinyaldir.
Çözüm: 1- Hırslanmanın dostunuz olduğunu anlayıp, daha iyi sonuçlar almak için beyin fırtınası uygulayıp, yeni yollar bulun.
2- Kendinizi koyuverip tıkanıp kalmayı beklemeden, hırslanmanın verdiği mesajı merak edin ve faydalarını anlamaya çalışın.

6.HAYAL KIRIKLIĞI: Hemen yenilmezse çok yıkıcı bir duygu olabilir.Bir şeyi ebediyen kaçırdığınızı hissedersiniz.
Mesaj: Beklediğiniz şeyin, seçtiğiniz amacın yerine gelmeyeceği durumlarda, beklentilerimizi çok geçmeden değiştirmenin ve onları daha uygun hale getirmenin zamanı gelmiştir.
Çözüm: 1-Bu durumdan öğrenebileceğiniz bir şeyler bulun ve edindiğiniz tecrübeyle, gelecekte olabilecek buna benzer durumlarla baş edebileceğinize güvenin.
2- Yeni bir amaç seçin.Eskisinden bile daha ilham verici olsun.
3- Fala erken karar vermekte olabileceğinizi anlayın. Bazen sizi hayal kırıklığına uğratan konular sadece geçici güçlüklerdir.
4- Geçmişte ne olmuş olursa olsun, gelecekte olacaklar konusunda olumlu beklenti geliştirmek en etkili yollardan biridir.

7.SUÇLULUK: Yada “Pişmanlık” insanların kaçınmak için ellerinden gelen her şeyi yaptığı duygudur ve verdiği mesaj önemlidir.
Mesaj: Suçluluk bize kendi yüksek standartlarımızdan birini ihlal ettiğimizi ve o standardı gelecekte de ihlal etmemeyi garantiye almak için bu konuda derhal bir şey yapmak gerektiğini söylemektedir.
Çözüm: 1-Kendinize bağlamış olduğunuz kritik bir standardı ihlal etmiş olduğunuzu kabullenin.
2- Bu davranışın gelecekte bir daha asla olmayacağına kendinizi adayın.
3- Verilen mesajı anlayıp gerekeni yaptığınız için rahatlayın artık suçluluk duymanıza gerek yok.

8.YETERSİZLİK: Bu değersizlik duygusu yapabileceğimiz bir şeyi yapamadığımızı gördüğümüz zaman ortaya çıkar.Genellikle neye yetersiz olduğumuzu saptarken çok haksız kurallar uyguluyor olmamız işimizi zorlaştırır.
Mesaj: Bu sinyal size şu anda o iş için yeterli beceri düzeyinde olmadığınızı ifade etmektedir.Daha çok bilgi, daha çok anlayış, daha çok strateji gibi araçlar ve güvene ihtiyacınız olduğunu belirtmektedir.
Çözüm: 1- Öncelikle kendinize “Gerçekten yetersizmiyim, yoksa olayı algılayış biçimimi mi değiştirmem gerekiyor?” diye sorun.Eğer duygunuz haklıysa, bu şeyi eskisinden daha iyi yapmanın yolunu aramalısınız.
2-Canınızı sıkmak yerine kendinizi o alanda iyi olan birini model seçebilir ve kendinizi o konuda sürekli gelişime adayabilirsiniz.

9.AŞIRI YÜK: Üzüntü, depresyon ve çaresizlik, aşrı yük duygularından bazılarıdır.Kontrolümüz dışında ki insanların yada olayların hayatımızı olumsuz etkilediğini hissettiğimiz zaman ve bu sorunları kişisel, kalıcı ve değiştirilemez olarak algıladığımızda aşırı yükleniriz.
Mesaj: Sizin için neyin önemli olduğuna karar vermelisiniz.Aşırı yükün nedeni, aynı anda çok fazla şeyle uğraşıyor ve her şeyi kaşla göz arasında değiştirmeye çalışıyor olmanızdır.
Çözüm: 1- Hayatınızda uğraşmakta olduğunuz bütün o şeylerin arasında sizin için en önemli ve kontrol edilebilir olanını seçip ona odaklanmalısınız.
2-Öncelikli yapmanız gerekenleri önem sırasına göre bir liste halinde yazın, durumu kafanızda netleştirin.
3-Listenizdeki ilk şeyin üstüne gidin ve üstesinden gelinceye kadar eylemlerinizi sürdürün.Bunu başarınca hız ve güven kazanacaksınız hemen bir sonraki soruna geçin ve çözümüne odaklanın.

10.YALNIZLIK: Kendimizi ayrı, diğerlerinin dışında hissetmemize neden olan duygular bu gruba girer.
Mesaj: Yalnızlığın mesajı, insanlarla bir bağa ihtiyacınız olduğudur.
Çözüm: 1- Hemen uzanıp bir bağ kurarak o yalnızlığı sona erdirebileceğinizi bilmektir.Size önem verecek ve sevgi duyacak insanlar her yerde vardır.
2- Ne tür bir bağa ihtiyacınız olduğunu saptayın.Temel bir dosta yada bir kanka ya mı ihtiyacınız var yoksa sadece sizi dinleyebilecek biri olması yeterli mi..

Ve size 10 güçlülük Duygusu: Bunlar olumsuz duyguların panzehiridir.Bunları her gün kullanın hayatınız zenginleşsin.

1.SEVGİ VE SICAKLIK: Koşulsuz sevgi, karşısına çıkan en olumsuz duyguları bile eritebilmektedir.Eğer biri size incinmiş yada kızmış durumda gelirse, siz de ona sevgi ve sıcaklıkla cevap verirseniz, sonunda o kişinin durumu değişecek ve duygu yoğunluğu eriyecektir.

2.TAKDİR VE MİNNET: Bu da sevginin bir başka ifadesidir.Verilenlere karşı teşekkür ve şükür halinde bulunmaktır.Bu duygu durumunda yaşamak, hayatınızı hemen hemen her şeyden daha çok zenginleştirecektir.

3.MERAK: Eğer hayatınızda gerçekten büyümek istiyorsanız, çocuklar kadar meraklı olmayı öğrenin.Eğer can sıkıntısından kurtulmak istiyorsanız, merak edin.Merak ettiğiniz sürece hiçbir şey size yük gibi gelmez aksine zevk ve eğlenceli oluverir.Ders çalışmayı kendiniz istersiniz.Merakı geliştirin hayatınız sonsuz bir neşeyle dolar.

4.HEYECAN VE İHTİRAS: Heyecan ve ihtiras her şeye hareketlilik kazandırabilir.İhtiras, hayatlarımızı hiç olmadığı kadar hızlı bir tempoda ileriye doğru fırlatan eşsiz bir güçtür.Onu kullanın: daha hızlı konuşun, zihninizde imajları daha hızlı oynatın.Öyle oturup ilini dolaşa dolaşa, ağır ağır konuşarak ihtirasla dolamazsınız.

5.KARARLILIK: Kararlılık size sıkıntılı olaylarla, zorluklarla, hayal kırıklıkları ve üzüntülerle nasıl başa çıkacağınızı gösterecektir.Eğer kilo vermek yada ders çalışmak istiyorsanız “kendinizi zorlamak” yeterli olmaz.Ama kendinizi “kararlı bir duruma sokmak” yeterli olur.Kararlılıkla hareket etmek, tutarlı, adanmış bir karar vermek başka her şeyi kesinlikle saf dışı bırakmak demektir.

6.ESNEKLİK: Eğer başarıyı garantiye alacak bir şey varsa o da yaklaşımınızı değiştirebilme yeteneğidir.Olumsuz duyguların hepsi daha esnek olmanız için gelen mesajlardır.Esnek olmayı seçmek mutlu olmayı seçmektir.Kurallarınızda esnek olun acı çekmezsiniz.

7.GÜVEN: Güvenli olduğunuzda risk almaya hazır olursunuz, kendinizde zorlukların üstüne gidebilme cesaretini bulursunuz.

Duygusal Kontrolün Beş Adımı:
1- Gerçekte ne hissettiğinizi tanımlayın.
2- Duygularınızı bilinçlendirip değerini bilin, onların sizi desteklemekte olduğunu fark edin.
3- Duygunun size sunduğu mesajı merak edin.
4- Duygunuzu yalnız şimdi değil gelecekte de kontrol edebileceğinize güvenin.
5- Harekete geçin ve uygulamaya koyulun